Tuổi 40 của Eliud Kipchoge
Chân chạy vĩ đại nhất lịch sử marathon đã bước qua tuổi 40 từ tháng 11 năm ngoái (2024). Sự nghiệp 22 năm chói lọi đang dần khép lại nhường chỗ cho thế hệ trẻ.
London Marathon 2025. Chỉ ngay trước mốc 30km và chỉ trước khi Sabastian Sawe bứt tốc, Eliud Kipchoge đã lặng lẽ tụt lại khỏi nhóm dẫn đầu.
Anh không hề “gục ngã” mà chân chạy 40 tuổi đơn giản là không bắt kịp 7 chân chạy trẻ hơn phía trước. Ngay sau đó, Sawe có màn tăng tốc ngoạn mục, chỉ mất 13:56 cho 5km (từ km thứ 31 tới km thứ 35). Kipchoge hoàn toàn bị bỏ lại. Nhưng chân chạy được coi là vĩ đại nhất làng chạy bộ nam thế giới vẫn bền bỉ vượt lên từ vị trí thứ 8 để về đích thứ 6 chung cuộc với thời gian 2:05:25.
Kipchoge khá lạc quan sau khi băng qua vạch: “Tôi vui với thành tích của mình, với những gì tôi đã thể hiện hôm nay. Tôi vui vì đã về đích, tiếp tục hòa mình vào giải”.
Đã một năm rưỡi kể từ lần cuối anh vô địch một giải marathon (Berlin 2023), nên không bất ngờ khi người ta cho rằng sự thống trị của Kipchoge trong chạy marathon đã là quá khứ. Ở tuổi 40, anh vẫn là chân chạy thuộc nhóm elite, và về đích thứ 6 trong một giải World Marathon Major có quá nhiều chân chạy xuất sắc tham gia cũng rất đáng vui mừng. Có điều những tháng ngày “siêu runner” mang thương hiệu Eliud Kipchoge đã qua.
Thời gian không chừa một ai, dù Kipchoge vẫn đang thách thức thời gian với những gì anh thể hiện ở độ tuổi này, thì nhận thức được rằng mình đang ở đâu là bình thường. Điều đó không ảnh hưởng đến di sản của anh.
Bảng thành tích của Kipchoge nói lên tất cả. Anh ghi dấu ấn ở môn điền kinh, giành huy chương giải vô địch thế giới rồi Thế vận hội ở cự ly 5.000m trước khi chuyển sang chạy trên đường và trở thành vĩ đại với 16 chức vô địch marathon, trong đó gồm 11 danh hiệu World Marathon Majors và 2 HCV Olympic.
Năm 2019, Kipchoge làm được điều không tưởng: phá vỡ giới hạn 2 giờ trong chạy marathon bằng thời gian 1:59:40 tại sự kiện INEOS 1:59 Challenge. Cho đến nay đó vẫn là thời gian chạy marathon nhanh nhất, nhưng không được công nhận là kỷ lục thế giới chính thức do điều kiện dẫn tốc và tiếp nước.
Kipchoge từng 2 lần giữ kỷ lục thế giới, lần đầu tiên là ở Berlin Marathon 2018 với thời gian 2:01:39, tiếp đó năm 2022 với thông số 2:01:09. Kỷ lục này chỉ bị Kelvin Kiptum phá tại Chicago Marathon 2023 với thông số 2:00:35.
Trong 10 năm, Kipchoge gần như bất bại. Song cũng từ kỷ lục lập ở Berlin năm 2022 đó, thành tích của Kipchoge trồi sụt giống các chân chạy khác. Người hâm mộ khá ngỡ ngàng khi anh chật vật tại giải Boston Marathon 2023: rớt lại từ km thứ 33 rồi về đích thứ 6 vì “đau chân trái”.
Trước giải Boston, Kipchoge chỉ 2 lần thất bại trong 19 giải marathon đã dự (Berlin 2013 và London 2020) và vô địch các giải Chicago, Berlin, London, Tokyo. Anh cũng trả lời tờ Kenya Daily Nation rằng mình không chỉ muốn tham dự đủ mà muốn vô địch cả 6 giải World Marathon Majors để hoàn tất Grand Slam sự nghiệp.
Những rõ ràng điều đó không xảy ra.
Kipchoge đáp lại thất bại ở Boston bằng chức vô địch Berlin Marathon 2023 với thời gian 2:02:42 – ngụ ý rằng thất bại đó chỉ là tai nạn. Nhưng năm 2024 diễn ra không như anh mong muốn. Tại Tokyo Marathon vào tháng 3, Kipchoge tụt lại từ mốc nửa chặng đầu tiên rồi về đích thứ 10 chung cuộc – vị trí thấp nhất sự nghiệp của anh. Rồi ở Olympic Paris, anh lần đầu tiên DNF. Vì thế, trước khi bước vào giải London 2025, không mấy ai kỳ vọng anh sẽ giành chức vô địch mà phần lớn trông mong anh sẽ thực hiện vai trò đại sự của chạy bộ như thế nào. Với thành tựu, tinh thần và trí tuệ tuyệt vời, không ai phù hợp hơn anh để khuyến khích thế giới cùng chạy bộ.
Kipchoge đương nhiên đang làm tốt vai trò truyền cảm hứng cho các thế hệ chạy bộ tiếp theo. Dù ở cấp độ chuyên nghiệp hay chỉ đi bộ cho khỏe người, sự thống trị của Kipchoge và trí tuệ của anh đã thúc đẩy không ít người tham gia chạy bộ.
“Còn tham gia chạy bộ là tôi còn cảm thấy trách nhiệm lớn lao trong việc truyền tải năng lượng tích cực và động lực đến mọi người, đặc biệt là hơn 50.000 người sẽ tham gia giải”, Kipchoge cho biết trước khi London Marathon 2025 diễn ra. “Chúng ta hãy cùng nhau cổ vũ bạn bè chạy bộ mỗi ngày”.
Ở tuổi 40, Kipchoge chính thức bước vào hàng ngũ các chân chạy cao tuổi. Anh vẫn luôn trí tuệ trong những lần trả lời phỏng vấn nhưng dần thay đổi, thừa nhận lứa elite kế cận đang tiếp bước.
Kipchoge lưu ý rằng mình tham gia chạy bộ đã 22 năm (anh giành HCĐ 5000m tại Olympic Athens 2004). Không ít chân chạy hàng đầu trong làng marathon bây giờ chỉ khoảng trên dưới 22 tuổi.
“Đó là thế hệ trẻ, những chân chạy trẻ”, anh nói. “Bạn cũng biết đấy, cuộc sống phải tiếp diễn. Tôi vui vẻ thấy rằng mình đã già hơn. Cơ thể tôi vẫn có thể chạy cùng thế hệ kế cận. Thật vui vì còn có thể chạy cùng họ, cố gắng truyền đạt những giá trị tương đồng tới họ để hy vọng rằng họ sẽ tiếp tục chạy trong 20 năm tới”.
Tương lai marathon nằm trong tay của những Sebastian Sawe, Jacob Kiplimo, nhà vô địch Boston Marathon John Korir, hay HCV Olympic Tamirat Tola.
Kipchoge không ám chỉ mình sắp giải nghệ nhưng có thể giả định rằng anh đang ở cuối con đường sự nghiệp. Chiến thuật của anh gần như không thay đổi trong vài năm gần đây. Ở các giải Boston 2023, Tokyo 2024, Olympic Paris 2024, và London 2025 – những giải không thành công – Kipchoge luôn có mặt trong nhóm dẫn đầu ở nửa chặng đầu tiên, liên tục tăng tốc.
Ở nửa sau, anh thường tỏ ra đuối sức – điều chúng ta gần như không thấy trước năm 2023. Anh hóa ra cũng như những chân chạy bình thường khác chứ không phải siêu nhân. Và điều đó cũng bình thường! Có thể nói việc anh còn tham gia chạy suốt 2 thập kỷ đáng chú ý hơn kết quả. Không quá lời khi cho rằng vị trí thứ 6 tại London ở tuổi 40 ấn tượng không kém chức vô địch năm 2015 khi anh mới 31 tuổi!
Có thể Kipchoge sẽ còn giành chức vô địch marathon cuối cùng. Cuối tháng 8 này, anh sẽ tham gia Sydney Marathon ở mùa đầu tiên giải này thuộc hệ thống World Marathon Major danh giá. Danh sách elite chưa được công bố nhưng đương nhiên Kipchoge vẫn là ứng cử viên vô địch.
“Bạn biết đấy, tôi cần phải tranh tài ở cấp độ cao nhất trước khi giải nghệ”, Kipchoge cho biết. “Tôi muốn để lại dấu ấn, để lại giá trị, để lại tinh thần, và cả phong trào chạy bộ”.
Anh có thể sẽ vô địch Sydney. Hoặc về đích thứ 6. Kết quả đã không còn quan trọng, di sản của anh là vĩnh viễn, vì chỉ cần tinh thần đó được lan tỏa là đủ rồi.
(VnRun tổng hợp)
