Đôi điều về giải Chicago Marathon

Ngày Chủ nhật, tức 8/10 tới đây, hơn 40.000 chân chạy gồm các siêu sao, người có kinh nghiệm cũng như những tay mơ mới bập vào chạy bộ sẽ cùng hướng đến vạch đích ở Grant Park của thành phố Chicago. Đó cũng địa điểm diễn ra Chicago Marathon – một trong 6 giải World Marathon Majors danh giá nhất hiện nay.

Kể từ khi ra đời vào năm 1977, giải đã chứng kiến không ít chân chạy đẳng cấp thế giới phá nhiều kỷ lục, nhưng sẽ không có Chicago Marathon nếu ý tưởng của 5 nhà sáng lập, trong đó có Wendy Miller – giám đốc cuộc đua đầu tiên – không được hiện thực hóa vào tháng 11/1976 để rồi giải chính thức bước vào giai đoạn khởi động ngày 25/9/1977 với sự ủng hộ nhiệt thành của thị trưởng lúc ấy là Michael Bilandic – đồng thời cũng là một người yêu chạy bộ.

Lúc đầu, giải mang tên “Daley Marathon” – được đặt theo tên của cựu thị trưởng Richard Daley. Mức phí đăng ký khi đó chỉ 5 USD nhưng thu hút tới 4200 người tham gia và trở thành giải chạy full marathon lớn nhất thế giới tại thời điểm đó. Ở giải đầu tiên này, chân chạy người bang Indiana Dan Cloeter trở thành nhà vô địch nam với thành tích 2:17:52, còn chức vô địch nữ thuộc về Dorothy Doolittle (2:50:47) của bang Texas. Sau “cái thuở ban đầu” ấy, số lượng người tham gia tăng liên tục. Vào năm 2007, thời điểm kỷ niệm 30 năm thành lập giải, con số người tham dự đã vượt mốc 40 nghìn, tức là tăng gấp 10 lần lúc đầu, buộc ban tổ chức đi đến quyết định khống chế con số tối đa ở mức 45.000 người để đảm bảo công tác tổ chức tốt nhất. Năm 2019, giải đấu cuối cùng trước đại dịch Covid-19, 45.956 chân chạy đã hoàn thành cuộc đua. 

Cung đường chạy ở Chicago được thiết kế theo một vòng khép kín. Người chạy xuất phát và về đích ở khu vực Grant Park ven hồ Michigan. Sau khi qua trung tâm thành phố với nhiều tòa nhà cao tầng, người chạy sẽ hướng lên phía Bắc đến khoảng km thứ 15 rồi quay lại phía Nam, chạy qua Boystown, Lincoln Park và khu phố cổ cho tới km thứ 21. Tiếp đó đường chạy chuyển sang hướng Đông, qua Làng Đại học, khu Little Italy và Pilsen. Sau km thứ 32 (được coi là đoạn đường thử thách nhất), người chạy vòng về phía Nam, qua khu phố Tàu (China Town) nổi tiếng trước khi quay trở lại để về đích. 

Cũng như Berlin và Valencia, Chicago được mệnh danh là một trong những giải có cung đường đua thuộc hàng nhanh nhất, lý tưởng cho phá kỷ lục hay lập PR. Đường chạy của Chicago Marathon khá bằng phẳng, thời tiết khi giải diễn ra (đầu tháng 10) có nhiệt độ và độ ẩm lý tưởng, không khí cổ vũ cũng cực kỳ cuồng nhiệt. Năm kỷ lục thế giới marathon đã được thiết lập ở đây: năm 1984, Steve Jones lập kỷ lục nam 2:08:05; Khalid Khannouchi (Morocco) hạ kỷ lục nam xuống còn 2:05:42 vào năm 1999; Catherine Ndereba lập kỷ lục dành cho nữ 2:18:47 vào năm 2001; Paula Radcliffe hạ mốc đó xuống 2:17:18 vào năm 2002; Brigid Kosgei thiết lập mốc 2:14:04 vào năm 2019 và đây là kỷ lục giải kiêm kỷ lục thế giới cho đến gần đây mới bị Tigist Assefa phá tại Berlin (2:11:53). Đồng hương của Kosgei là Dennis Kimetto giữ kỷ lục giải cho nam với thông số 2:03:45 (lập năm 2013) – đây cũng là kỷ lục marathon thế giới cho đến khi bị Eliud Kipchoge phá tại Berlin năm 2018.

Kể từ khi ra đời, Chicago Marathon đã phát triển vượt bậc thu hút những chân chạy giỏi nhất về tham dự. Năm 1982, ban tổ chức lần đầu tiên trao tiền thưởng cho người chiến thắng; năm đó, các chân chạy chủ nhà là Greg Meyer (2:10:59) và Nancy Conz (2:33:23) được nhận 12.000 USD/người. Nhà vô địch năm 2023 này sẽ nhận được 100.000 USD, trong khi người chiến thắng ở hạng mục xe lăn nhận được 25.000. Chicago Marathon cũng đưa ra phần thưởng 50.000 USD cho chân chạy nào lập kỷ lục giải, phần thưởng tương tự được trao cho hạng mục xe lăn.

Cuộc đua vô địch năm 2023 sẽ cực kỳ khó đoán khi cả hai nhà vô địch London 2023 Kevin Kiptum (2:01:25) – người chạy marathon nhanh thứ hai thế giới – và Sifan Hassan (2:18:33) đều xác nhận sẽ tham gia tranh tài. 

Kevin Kiptum đương nhiên được xem là ứng cử viên số 1 khi cả hai lần chạy marathon của anh đều dưới 2 giờ 2 phút, thậm chí thành tích tại London chỉ kém kỷ lục thế giới của Kipchoge có 16 giây. Tuy nhiên để thắng giải Chicago không dễ. Kiptum sẽ phải đối đầu với một trong những chân chạy giỏi chiến thuật nhất trên thế giới và là đương kim vô địch giải Benson Kipruto. Kipruto (2:04:24) duy trì phong độ khá tốt khi về thứ 2 giải Boston Marathon năm nay, ngay sau Evans Chebet. Động lực của Kipruto là khao khát trở thành chân chạy đầu tiên thắng giải Chicago 2 lần liên tiếp sau Sammy Wanjiru (vô địch các năm 2009 và 2010). Ngoài ra chân chạy người Ethiopia Seifu Tura (2:04:29), vô địch năm 2021, vốn rất hiểu cung đường Chicago và chỉ về sau Kipruto tại giải năm ngoái cũng sẽ góp mặt. Trong số các siêu sao dự giải, còn có những tên tuổi như Galen Rupp (Hoa Kỳ, 2:06:07), chân chạy người Bỉ từng giành HCĐ Olympic 2020 Bashir Abdi (2:06:07), người đồng hương Kenya John Korir (2:05:01), chân chạy người Ethiopia Dawit Wolde (2:04:27), và đại diện Brazil Daniel Do Nascimento (2:04:51).

Ở giải nữ đương kim vô địch Ruth Chepngetich sẽ vấp phải thách thứ lớn từ nhà vô địch Marathon London Sifan Hassan cùng hàng loạt chân chạy có thành tích dưới 2 giờ 20 như Joyciline Jepkosgei (Kenya, 2:17:43), Genzebe Dibaba (Ethiopia, 2:18:05), Sutume Kebede (Ethiopia, 2:18:12), Emily Sisson (Hoa Kỳ, 2:18:29), và Tigist Girma (Ethiopia, 2:18:52).

Năm ngoái, Chepngetich đã giành được danh hiệu thứ hai liên tiếp và tiến gần đến việc phá kỷ lục thế giới (2:14:04) khi đó của Brigid Kosgei khi chỉ kém 14 giây. Lần này, mục tiêu của cô là củng cố vị thế bằng chức vô địch lần thứ ba. 

Thách thức lớn nhất của Chepngetich là Sifan Hassan. Chân chạy người Hà Lan từng hai lần đoạt huy chương vàng Olympic và ba lần vô địch thế giới cho thấy tiềm năng chạy marathon khi lên ngôi ở London ngay lần đầu dự một giải chính thức. Mặc dù phải dừng lại để giãn cơ hai lần trong lúc chạy nhưng cô đã thu hẹp khoảng cách 25 giây với nhóm dẫn đầu để vô địch và lập luôn kỷ lục quốc gia mới của Hà Lan (2:18:33). Tuy nhiên bất lợi với Hassan là cô vừa dự tới 3 nội dung ở giải vô địch điền kinh thế giới Budapest chỉ hơn 40 ngày trước Chicago Marathon nên có thể sẽ không kịp hồi phục.

Ở bốn trong số sáu giải marathon gần đây nhất, Jepkosgei liên tục đạt thành tích dưới 2 giờ 22. Chân chạy 29 tuổi này cũng có 2 danh hiệu World Marathon Majors và hiện đang hướng tới danh hiệu thứ ba tại Chicago. Jepkosgei đã thể hiện khả năng chinh phục các kiểu địa hình cả dốc và bằng phẳng qua các chiến thắng tại London và New York. Chicago được định vị là giải đua tốc độ nhưng cô vẫn được coi là ngựa ô, và là đối thủ khiến cả Chepngetich lẫn Hassan phải dè chừng.

Ai sẽ chiến thắng? Câu hỏi đó luôn vang lên trước mỗi giải World Majors, và Chicago cũng không ngoại lệ. Tất cả sẽ phải chờ vào màn thể hiện của các chân chạy vào ngày 8/10 tới đây.

Danh sách người chiến thắng Chicago Marathon trong 10 năm gần đây

2022: Benson Kipruto, Kenya (2:04:24), Ruth Chepngetich, Kenya (2:14:18)

2021: Seifu Turo, Ethiopia (2:06:12), Ruth Chepngetich, Kenya (2:22:31)

2019: Lawrence Cherono, Kenya (2:05:45), Brigid Kosgei, Kenya (2:14:04)

2018: Mo Farah, Anh (2:05:11), Brigid Kosgei, Kenya (2:18:35)

2017: Galen Rupp, Hoa Kỳ (2:09:20), Tirunesh Dibaba, Ethiopia (2:18:31)

2016: Abel Kirui, Kenya (2:11:23), Florence Kiplagat, Kenya (2:21:32)

2015: Dickson Chumba, Kenya (2:09:25), Florence Kiplagat, Kenya (2:23:33)

2014: Eliud Kipchoge, Kenya (2:04:11), Mare Dibaba, Ethiopia (2:25:37)

2013: Dennis Kimetto, Kenya (2:03:45), Rita Jepto,f Kenya (2:19:57)

2012: Tsegaye Kebede, Ethiopia (2:04:38), Atsede Baysa, Ethiopia (2:22:03).

(VnRun tổng hợp)