Berlin Marathon là địa điểm cho rất nhiều cái tên đi vào lịch sử nhờ rất nhiều yếu tố: cung đường bằng phẳng, thời tiết thường khá mát mẻ và có đội ngũ dẫn tốc, cộng thêm không khí cuồng nhiệt của người hâm mộ tiếp động lực cho các chân chạy. Điều đó lại một lần nữa được chứng minh ở mùa giải 2023 với nhiều cái tên đi vào lịch sử.
Cái tên đầu tiên là Eliud Kipchoge. Berlin là nơi chứng kiến nhiều khoảnh khắc đáng nhớ nhất sự nghiệp của anh khi ghi dấu 4 chiến thắng và 2 kỷ lục thế giới. Năm 2018, anh rút ngắn hơn một phút so với kỷ lục thế giới cũ của người đồng hương Dennis Kimetto xuống còn 2:01:39, và năm 2022, anh lại rút thêm 30 giây xuống còn 2:01:09.
Nhưng ở tuổi 39, anh mang trên gánh nặng thất bại từ giải Boston Marathon hồi tháng 4: anh chỉ về thứ 6 với thành tích 2:09:23. Giới quan sát hào hứng muốn xem liệu Kipchoge có thể trở lại với phong độ trước kia hay tuổi tác và rất nhiều chân chạy marathon xuất sắc khác (tiêu biểu là đàn em đồng hương Kevin Kiptum) đã bắt kịp anh.
Với 18 chiến thắng sau 21 lần chạy giải, tính cả 2 lần phá mốc 2 giờ, Kipchoge được coi là chân chạy vĩ đại nhất. Không ngoa chút nào vì anh có trong tay 2 HCV Olympic và 11 danh hiệu World Marathon Majors. Đó là vinh quang nhưng cũng là sức ép nặng nề.
Có nhiều lý do để Kipchoge chờ đợi Berlin vì giải có cung đường phù hợp, thời tiết khá thuận lợi và quan trọng hơn có đội ngũ dẫn tốc rất tốt: Ban tổ chức còn chịu chơi đến độ mời cả elite như Jacob Kiplimo làm pacer. Đây là nơi luôn mang lại cho anh cảm giác thoải mái như “về nhà”. Gần như Berlin cũng là nơi để gửi gắm hy vọng có được tấm vé tới Olympic Paris tổ chức vào sang năm để hoàn thành nguyện vọng trở thành người đầu tiên đoạt 3 HCV Thế vận hội. Thuận lợi nhiều nhưng sức ép cũng lớn, với Kipchoge, đây là một ván bài được (chưa chắc) ăn cả còn ngã sẽ về không.
Tuy nhiên sức ép không làm anh chùn bước. Không chỉ hướng đến chiến thắng và có vẻ anh hướng đến phá luôn kỷ lục thế giới của chính mình. Ngay sau tiếng súng lệnh, chỉ trong 3km đầu tiên, anh và Derseh Kindie cùng 3 người dẫn tốc tách tốp. Thậm chí chân chạy được xem là đối thủ lớn nhất của anh, nhà vô địch London Marathon 2022 Amos Kipruto cũng bị bỏ lại.
Tới mốc 10km, nhóm dẫn đầu vượt tốc độ của lần lập kỷ lục thế giới tới 16 giây, tăng thành 23 giây ở mốc 16km, và quay lại mức 13 giây khi kết thúc nửa chặng đua đầu tiên (cả Kipchoge và Kindie đều ở mức 1:00:22). Kipchoge duy trì pace trong khoảng 2:57-2:52/km trong khoảng 30km đầu dưới dự bám đuổi quyết kiện của Kindie. Cả hai bỏ cách nhóm sau tới gần nửa km. Tuy nhiên, sau khi qua mốc 31 km, Kindie tụt lại nên từ km thứ 32, đường đua chỉ còn lại một mình Kipchoge dẫn đầu (bỏ cách nhóm bám đuổi khoảng hơn 30 giây).
Kipchoge giảm tốc ở những km sau đó, ban tổ chức Berlin Marathon và các bình luận viên cũng nhận định anh sẽ thắng nhưng không thể phá kỷ lục thế giới mà thành tích tốt nhất là khoảng 2 giờ 2 phút. Quả thật nhóm bám đuổi cho thấy năng lực khi liên tục rút ngắn khoảng cách. Trong 3-4 km cuối cùng, không phải không có những khoảnh khắc người hâm mộ lo lắng do Kipchoge tỏ ra đuối sức hơn. Dẫu vậy, anh kịp tăng tốc để vẫn duy trì được khoảng cách 31 giây cho tới khi chạm vạch đích.
“Mọi thứ không diễn ra như dự tính nhưng đó mới là thể thao. Tôi có được thêm những bài học. Tôi chiến thắng nhưng không phá kỷ lục thế giới. Mọi cuộc đua đều mang lại một bài học nào đó“, Kipchoge phát biểu sau khi băng qua cổng Brandenburg và thừa nhận có ý định phá kỷ lục. Anh cũng cho biết Berlin Marathon ít ảnh hưởng đến kế hoạch nên anh sẽ “dốc hết kinh nghiệm vào Olympic Paris để là người đầu tiên ba lần giành HCV“. Hiện nay thách thức lớn nhất với Kipchoge là các chương trình huấn luyện ngày càng tỉ mỉ và công nghệ siêu giày hỗ trợ rất nhiều cho các chân chạy trẻ trung thu hẹp khoảng cách với đà thống trị của anh. Sẽ có áp lực để anh phải chạy nhanh hơn mới đảm bảo được suất dự thế vận hội 2024.
Đối thủ chính Amos Kipruto buông súng từ sớm và về thứ 7 với thành tích 2:04:49, nhưng những nhân tố mới khác lại tỏa sáng. Người đồng hương Kenya Vincent Kipkemoi và chân chạy Ethiopia Tadese Takele là những điểm sáng. Kipkemoi về thứ 2 sau 2:03:13, còn Tadase chậm hơn 11 giây (2:03:24) và về thứ 3. Cả hai mới lần đầu ra mắt ở một giải marathon và lập tức đứng bục ngay, hứa hẹn là những nhân tố sẽ cạnh tranh với Kevin Kiptum cho ngôi vị ông vua đường đua marathon trong tương lai. Chân chạy chủ nhà Petros Amanal cũng phá kỷ lục quốc gia (2:06:27) tới gần 1 phút rươi khi đạt thông số 2:04:58. Đây là lần đầu tiên kỷ lục marathon quốc gia của Đức được lập ở Berlin.
Cái tên thứ hai ghi tên mình vào lịch sử là nhà đương kim vô địch nữ Tigist Assefa. Chân chạy người Ethiopia này là bất ngờ lớn năm ngoái khi giành chức vô địch và lập luôn kỷ lục giải (2:15:37). Đây mới là lần thứ ba Assefa dự một giải marathon. Cô ra mắt tại tại Riyadh hồi tháng 3/2022 và cán đích thứ bảy với 2:34:01. Sau chiến thắng ở Berlin năm ngoái, cô định tham gia London Marathon nhưng phải rút lui vì chấn thương.
Cũng bước vào giải với nhiều nghi ngờ nhưng Tigist Assefa có thấy chiến thắng của cô không phải do ăn may, tới cột mốc 15km thì cô và người đồng hương Workenesh Edesa vượt lên tách tốp.
Edesa chỉ bám đuổi được đến km thứ 21 khi Assefa đạt thành tích 1:06:20, hơn kỷ lục thế giới của Brigid Kosgei tới 39 giây. Nhờ có đội ngũ dẫn tốc, nhất là Azmera Gebru, chân chạy 29 tuổi này giữ được tốc độ tốt, thậm chí tăng dần khoảng cách với kỷ lục thế giới. Các bình luận viên cũng cho rằng cô sẽ phá kỷ lục, và quả nhiên cô về đích sau 2:11:53, phá sâu kỷ lục thế giới (2:14:04) tới hơn 2 phút, hơn người về thứ 2 Sheila Chepkirui (2:17:49) của Kenya tới gần 6 phút. Chân chạy người Tanzania Magdalena Shauri về thứ 3 ngay ở lần ra mắt cự ly marathon (2:18:41).
Ngoài Assefa, điểm sang của giải nữ là Malindi Elmore. Chân chạy người Canada này về thứ 13, phá kỷ lục quốc gia (hơn 18 giây) và thông số 2:23:30 này vượt xa thành tích cá nhân tốt nhất của cô tới 1 phút 20 giây và giúp cô đạt chuẩn Olympic (2:26:50) khi đã bước sang tuổi 43.
Berlin vẫn giữ được truyền thống là nơi cho các chân chạy lập thành tích. Tổng cộng có tới tám chân chạy nữ đạt thành tích dưới 2 giờ 20 phút – con số cao nhất trong lịch sử. Nội dung nam cũng có tới 23 chân chạy đạt dưới mốc 2 giờ 10 phút. Tuy nhiên các vị trí dẫn đầu ở cả bảng nam và nữ đều là cuộc chơi của các chân chạy châu Phi (chiếm 9/10 vị trí đứng đầu mỗi nội dung). Nếu Charlotte Perdue (Anh, 2:22:17) và Petros Amanal của chủ nhà Đức không xuất sắc thì cả 10 vị trí này sex do lục địa đen bá chiếm. Tổng cộng 203 chân chạy nữ và 2710 chân chạy nam đạt sub3, nhưng đáng tiếc rằng các chân chạy từ một cường quốc marathon ở châu Á là Nhật Bản không tham dự nhiều.
Berlin Marathon lần thứ 49 khép lại với nhiều cảm xúc. Đọng lại trong lòng người hâm mộ là hình ảnh Assefa quỳ xuống sau khi phá kỷ lục thế giới, niềm lo lắng khi Kipchoge bị bám đuổi và vỡ òa sung sướng khi anh lần thứ 5 vô địch. Rõ ràng dấu ấn tuổi tác đã in hằn lên những bước chạy của anh nhưng cảm xúc mang lại thì vẫn thế. Chức vô địch lần thứ 5 này sẽ còn được nhắc tới nhiều, và khi đam mê trong anh chưa tắt, chức vô địch lần thứ 6 vẫn có thể xảy ra trong tương lai gần. Biết đâu đấy!
(VnRun tổng hợp)
