10.000m là cự ly dài nhất trong SVĐ, và dù không long lanh như cự ly 100m nhưng đây cũng là nội dung được chú ý. Ở Paris năm nay, cuộc đua tranh đến tấm HCV sẽ rất căng thẳng và khốc liệt khi không có cái tên nào thật sự vượt trội ở cả hạng mục nam và nữ. Cùng VnRun điểm lại những cái tên có thể sẽ lên bục cao nhất ở Thế vận hội này.
Thất nữ tranh HCV
Giải nữ sẽ rất khó đoán vì có tới 7 cái tên tham gia tranh tài đều chạy dưới 30 phút trong năm nay (pace trung bình dưới 3:00).
Hai tháng sau khi Beatrice Chebet phá kỷ lục thế giới 10.000m thì câu hỏi là ở Olympic liệu chân chạy người Kenya này có lặp lại được thành tích tuyệt vời đó. Thông số 28:54.14 giúp Chebet trở thành chân chạy nữ đầu tiên phá mốc 29 phút – thành tích khiến tất cả ấn tượng, nhất là khi cô không tham dự giải Prefontaine Classic hồi tháng 5 để thách thức kỷ lục cũ của Letesenbet Gidey. Ngược lại, nỗ lực phá kỷ lục thế giới được thiết lập cho Gudaf Tsegay nhưng khi còn 3 vòng sân nữa thì Tsegay không duy trì nổi tốc độ cần thiết và Chebet vượt lên, phá kỷ lục của Gidey tới hơn 6 giây.
Ra mắt Olympic tại Paris, dĩ nhiên Chebet trở thành trung tâm chú ý và sẽ không còn là ẩn số nữa. Sau khi lập kỷ lục, Chebet chỉ chạy thêm một lần ở giải tuyển chọn đội tuyển Kenya đi Thế vận hội và cô qua được vòng này ở thêm một cự ly là 5000m. Với phong độ và những gì đã thể hiện, Chebet thực sự là ứng cử viên nặng ký cho chiếc HCV danh giá.
Theo những gì đã thể hiện trong năm nay, Tsegay rõ ràng là ứng cử viên hàng đầu nhưng vì tham gia các cự ly 1500m và 5000m tại Paris nên cô từ bỏ nội dung 10.000m. Vì thế, người đồng đội của Chebet là Lilian Kasait Rengeruk nổi lên với thành tích nhanh thứ 2 trong năm (29:26.89) và sẵn sàng tranh chấp HCV.
Cự ly này cũng sẽ chào đón Sifan Hassan của Hà Lan khi cô muốn tham gia bữa tiệc Olympic đầy tham vọng nhưng không kém phần khắc nghiệt nhiều nhất có thể. Nhà vô địch ở Olympic Tokyo 3 năm trước dự định sẽ tham gia các cự ly 1500m, 5000m, 10.000m và marathon. Chung kết cự ly 10.000m diễn ra vào ngày 9 tháng 8, Hassan lại tham gia 2 cự ly ngắn hơn trước đó nên cô sẽ chỉ có 2 ngày trước khi tranh tài tại cự ly dài nhất là marathon – cũng là nội dung hạ màn của Thế vận hội.
Thể trạng là điều rất khó dự đoán ở Hassan nhưng tiềm năng của cô tại Paris cũng khó ước lượng không kém. Thành tích tốt nhất 29:06.82 từ năm 2021 giúp cô đứng thứ 4 trong số những thông số tốt nhất lịch sử nhưng mùa giải này, cô chưa chạy cự ly 10.000m. Kể từ năm 1988- thời điểm Thế vận hội mùa hè lần đầu tiên tổ chức nội dung 10.000m cho nữ, chỉ có Tirunesh Dibaba giành HCV ở 2 kỳ Olympic liên tục vào các năm 2008 (Bắc Kinh) và 2012 (London). Liệu Hassan sẽ là chân chạy tiếp theo lặp lại thành tích này?
Ngoài 3 cái tên sáng giá trên thì vẫn còn những chân chạy khác đạt móc dưới 30 phút trong năm nay và đều là ứng cử viên không thể bỏ qua tại Olympic. Sẽ không ngạc nhiên nếu một trong những cái tên sau Margaret Chelimo Kipkemboi của Kenya (29:27.59), Fotyen Tesfay (29:47.71) và Tsigie Gebreselama (29:48.34) của Ethiopia lên bục nhận huy chương. Vì ở đẳng cấp như họ, cách biệt rất mong manh và có thể thay đổi trong một vài khoảnh khắc.
Barega có bảo vệ được danh hiệu?
Từ Nurmi đến Zatopek, Viren đến Gebrselassie, Bekele đến Farah, lịch sử cự ly 10.000m nam được một vài chân chạy xuất sắc nắm giữ cuộc chơi trong nhiều năm. Lịch sử sẽ lặp lại ở Paris hay sẽ xuất hiện một nhà vô địch mới?
Selemon Barega của Ethiopia sẽ bảo vệ tấm HCV giành được ở Tokyo nhưng Joshua Cheptegei của Uganda – chân chạy giữ kỷ lục thế giới, HCV giải vô địch thế giới các năm 2019, 2022 và 2023, kiêm HCB Olympic Tokyo – dù chuyển sang chạy marathon trong thời gian gần đây nhưng vẫn là ứng cử viên vô địch sáng giá.
Nhưng Olympic không phải là cuộc đua giữa 2 người. Thành tích tốt nhất năm nay đang thuộc về Yomif Kejelcha của Ethiopia (26:31.01) và người đồng hương Berihu Aregawi chỉ chậm hơn có 1/10 giây. Vì thế sẽ rất khó đoán được kết quả một khi tiếng súng khai cuộc vang lên.
Với Kejelcha, Olympic là cơ hội để có thể một tấm huy chương vào sự nghiệp đầy hứa hẹn. 8 năm trước, khi còn là chàng trai 18 tuổi, Kejelcha giành HCV giải vô địch trong nhà thế giới năm 2016 và giải tiếp đó lại bảo vệ thành công danh hiệu. Anh giành HCB giải vô địch thế giới năm 2019 nhưng Paris mới là kỳ Olympic đầu tiên và anh sẽ tập trung hoàn toàn cho cự ly 10.000m do không được chọn vào đội tuyển 5000m.
Với Kejelcha lĩnh xướng, Ethiopia có tới 6 lần chạy 10.000m nhanh nhất thế giới năm nay, tạo ra tình huống rất đáng xem: từ khi Phần Lan thống trị cự ly này năm 1936 thì có khả năng có một quốc gia chiếm trọn bục trao huy chương ở giải nam.
Cả hai chân chạy được đánh giá cao nhất đều bước vào Olympic với không ít vấn đề. Là đối tượng bị đem ra so sánh ở cự ly này, Cheptegei có ưu thế tốc độ khi thành tích tốt nhất của anh hơn Kejelcha tới 20 giây. Dù vậy tiềm năng của Cheptegei ở mùa giải này chưa thể hiện rõ ràng vì khá chọn lọc các giải tham dự. Olympic là lần đầu tiên anh chạy kể từ thời điểm về thứ 9 cự ly 5000m tại giải Bislett Games diễn ra ngày 30 tháng 5. Dù đạt thành tích 26:53 khi chạy trên đường phố Tây Ban Nha vào ngày 16 tháng 3 thì tính từ đầu năm anh chưa chạy giải 10.000m nào trong sân vận động. Đương kim vô địch Barega cũng chỉ về thứ 2 tại giải tuyển chọn đội tuyển Ethiopia vào ngày 14 tháng 6, sau Kejelcha và Aregawi.
Tuy không được đánh giá cao bằng những cái tên trên nhưng Daniel Mateiko và chân chạy giành HCĐ 5km giải vô địch thế giới Nicholas Kipkorir cũng không thể bị xem nhẹ. Cả hai là những chân chạy có thành tích tốt nhất của Kenya, sẵn sàng gây bất ngờ, tương tự là Grant Fisher và Nico Young của Hoa Kỳ.
Mateiko vô địch giải Ras Al Khaimah Half Marathon đầu năm nay, đã đạt thành tích cá nhân tốt nhất cự ly 10.000m để giành vé đầu tiên đến Olympic tại giải tuyển chọn của Kenya (26:50.81). Kipkorir về thứ tư cự ly 5000m ở Tokyo và chỉ chậm hơn Mateiko đúng một giây. Với Young, Paris là màn ra mắt Olympic của anh và lần thứ 3 anh chạy 10.000m trong sân vận động. Fisher giàu kinh nghiệm hơn và đang dần tiến sát bục nhận huy chương. Liệu năm nay anh có đạt được bước đột phá với một trong ba vị trí trên bục nhận huy chương? Fisher về thứ 5 tại Olympic Tokyo, sau đó về thứ 4 giải vô địch thế giới năm 2022.
Cự ly 10.000m tại Olympic sẽ diễn ra vào ngày 2 tháng (nam) và 9 tháng 8 (nữ).
(VnRun tổng hợp)
