Giấc mơ đã hoàn thành. Đương kim kỷ lục gia và đương kim vô địch thế giới đã trở thành nhà vô địch Thế vận hội. Lỗ hổng trong bảng thành tích của Joshua Cheptegei đã được lấp đầy sau chiến thắng kinh điển cự ly 10.000m tại Paris, trước 70.000 cổ động viên hò reo vang dội sân Stade de France.
Không còn nghi ngờ gì nữa khi khẳng định chân chạy 27 tuổi người Uganda này là huyền thoại chạy dài. Sau năm nay, Cheptegei (đồng thời là nhà vô địch Olympic và giữ kỷ lục thế giới cự ly 5000m) dự định sẽ giã từ đường chạy trong sân vận động để đến với marathon. Nhưng trước khi chấm dứt, anh một lần nữa cho thấy bản lĩnh của một chân chạy xuất sắc ở sân khấu thể thao lớn nhất hành tinh.
Khoảnh khắc vàng của Cheptegei chỉ là một trong nhiều điểm sáng của màn trình diễn kinh điển có lẽ sẽ còn được nhớ đến rất lâu về sau. Thông số 26 phút 43,14 giây của Cheptegei vượt kỷ lục Olympic cũ do huyền thoại Kenenisa Bekele (27 phút 01,17 giây) thiết lập 16 năm trước ở Bắc Kinh. 13 người về đầu tiên ở Paris đều phá mốc 27:00, tức là đều ở mức phá kỷ lục Olympic. Top 6 chân chạy về đầu tiên đều cách biệt theo phần trăm giây (cùng về đích trong một khoảnh khắc).
Đây là huy chương thế giới/Olympic thứ 7 của Cheptegei (5 HCV) trong sân vận động, thì 2 gương mặt đạt HCB và HCĐ năm nay đều mới tinh. Berihu Aregawi của Ethiopia (26 phút 43,44 giây) và Grant Fisher của Hoa Kỳ (26 phút 43,46 giây) đều lần đầu tiên lên bục nhận huy chương Olympic, ở Tokyo 3 năm trước, cả 2 lần lượt về thứ 4 và thứ 5.
Diễn biến cuộc đua khá kịch tính. Trong một tối Paris đẹp trời, bộ 3 người Ethiopia tỏ ra vượt trội trong những vòng đầu khi Aregawi, Yomif Kejelcha và đương kim vô địch Thế vận hội Selemon Barega dùng chiến thuật đồng đội để kéo nhau, kết thúc 5km đầu tiên với thời gian 13 phút 23,07 giây. Tuy nhiên chất lượng của đội hình tham dự chung kết Olympic được thể hiện rõ khi vẫn có tới 15 chân chạy duy trì được tốc độ để theo sát bộ ba Ethiopia, và đáng ngạc nhiên là Cheptegei ở vị trí cuối cùng.
Tuy nhiên, cuộc đua chỉ bắt đầu khi tốc độ giảm dần. Bộ ba dẫn đầu giảm tốc xuống 66 giây và 68 giây khi chỉ còn 3 km nữa thì nhóm bám đuổi bắt đầu bắt kịp. Aregawi vượt lên khi chỉ còn khoảng 1,6 km nữa nhưng như thế là chưa đủ để cắt đuôi. Cheptegei dùng chiến thuật quen thuộc đã đưa anh đến chiến thắng ở giải VĐTG tại Budapest (Hungary) năm ngoái: bứt tốc khi còn hơn 500m nữa, bỏ lại tất cả phía sau nhờ thời gian 54,9 giây chạy vòng cuối. Aregawi những tưởng không lên được bục nhận huy chương khi cách đích 150m nhưng nhờ màn nước rút không tưởng trong 100m cuối mà qua mặt được Grant Fisher và Mo Ahmed để nhận HCB.
Chiến thắng của Cheptegei là lời đáp trả mạnh mẽ những nghi ngờ giới chuyên môn đưa ra trước Thế vận hội. Dù vẫn được coi là ứng cử viên vô địch nhưng rất nhiều chuyên gia thể thao hoài nghi khả năng giành HCV của anh tại Paris vì anh thất bại cả 4 giải tham dự năm nay: xếp thứ 6 giải vô địch băng đồng thế giới hồi tháng 3, thứ 9 tại Oslo Diamond League cuối tháng 5 (anh về sau người về nhất Hagos Gebrhiwet tới 15 giây).
Nhưng trước đây anh cũng có những giải chạy lấy đà kiểu đó trước khi vô địch các giải lớn (đứng thứ 6 cự ly 5000m Florence Diamond League 2021 trước gia giành HCV Olympic chỉ 2 tháng sau). Dưới sự chỉ dẫn của HLV lâu năm Addy Ruiter, anh luôn tuân thủ chiến thuật: núp góp trong gần như cả chặng đua rồi bứt lên vào thời điểm thích hợp. Chiến thuật đó tạo ra khác biệt cho anh, dù trước Olympic, anh không được đánh giá cao bằng các chân chạy Ethiopia. Yomif Kejelcha tham dự với thông số tốt nhất năm ở cả cự ly 5000m (12:38) và 10.000m (26:31) còn Barega là nhà vô địch thế vận hội Tokyo. Nhưng cả 2 hụt hơi ở những vòng cuối, Kejelcha về thứ 6 còn Barega về thứ 7.
Kết quả cụ thể
1. Joshua Cheptegei – 26:43.14; 2. Berihu Aregawi – 26:43.44; 3. Grant Fisher 26:43.46; 4. Mohammed Ahmed – 26:43.79; 5. Benard Kibet – 26:43.98; 6. Yomif Kejelcha – 26:44.02; 7. Selemon Barega – 26:44.48; 8. Jacob Kiplimo – 26:46.39; 9. T. Ndikumwenayo – 26:49.49; 10. Adrian Wildschutt – 26:50.64; 11. Daniel Mateiko -26:50.83; 12. Nico Young – 26:58.11; 13. Jimmy Gressier – 26:58.67.
(VnRun tổng hợp)
