Eliud Kipchoge – trở lại đỉnh cao hay giải nghệ?
Giải Tokyo Marathon 2024 rất đáng nhớ, không chỉ vì là giải Major đầu tiên trong năm, giải đầu tiên sau cái chết đầy bi kịch của đương kim kỷ lục gia Kelvin Kiptum, hay sự xuất hiện của 2 kỷ giải do Benson Kipruto và Sutume Asefa Kebede thiết lập. Đáng nhớ nhất là cái tên ở vị trí thứ 10 giải nam – Eliud Kipchoge.
“Không phải ngày nào cũng là Giáng Sinh. Thể thao luôn có ngày đẹp trời và ngày tồi tệ. Thật không may hôm nay là một ngày tồi tệ với tôi”, chân chạy vĩ đại người Kenya phát biểu về giải đấu anh thể hiện tốt trong nửa đầu chặng đường nhưng rồi đuối dần.
Thứ 10 là vị trí tệ nhất cho đến nay trong sự nghiệp marathon của Kipchoge, thậm chí còn dẫn đến những đồn đoán rằng anh có được gọi vào đội tuyển Kenya đến thế vận hội mùa hè ở Paris hay không. Ngay cả không ít fan trung thành của Kipchoge cũng dấy lên câu hỏi:Liệu ảnh có trời lại đỉnh cao hay đang trên đường giải nghệ?
Kipchoge bắt đầu sự nghiệp ở cự ly 5000m trong sân vận động, vô địch giải trẻ thế giới năm 2003. Anh cũng tham gia các giải băng đồng với kết quả không hề kém cạnh khi lên ngôi ở giải trẻ cùng năm. Trong 2 thập kỷ kế tiếp, anh tăng dần cự ly cũng như có thêm nhiều danh hiệu vào sự nghiệp lẫy lừng. Hiện giờ thì anh chuyên cự ly marathon, được coi là một trong những chân chạy xuất sắc nhất, nếu không nói là chân chạy vĩ đại nhất của cự ly 42,195 km.
Gia tài của runner 39 tuổi này thật sự choáng ngợp: 2 HCV Olympic, 14 chức vô địch các giải marathon, kể cả lần đầu ra mắt ở giải Hamburg năm 2013 và 11 danh hiệu Abbott World Marathon Major. Kipchoge là người duy nhất lên ngôi tới 5 lần ở Berlin Marathon, sở hữu vô số kỷ lục giải cũng như 2 kỷ lục thế giới (2:01:09 tại giải Berlin Marathon 2022 và 2:01:39 ở giải Berlin Marathon 2018). Chỉ Kelvin Kiptum với thành tích 2:00:35 tại giải Chicago Marathon 2023 là nhanh hơn Kipchoge.
‘No human is limited’ (Không có giới hạn nào với con người) là câu nói nổi tiếng nhất của anh và hoàn toàn không có gì phải nghi ngờ trong thời hoàng kim của anh ở vài năm trước với thành tích chạy dưới 2 giờ tại sự kiện INEOS 1:59 năm 2019 cùng 2 kỷ lục thế giới. Nhưng đáng buồn là con người thì đều có giới hạn, dù con người đó có là Kipchoge.
Anh sắp tròn 40 – độ tuổi Mo Farah đã treo giày. Tuy nhiên Kenenisa Bekele của Ethiopia dù đã 41 nhưng vẫn chạy rất tốt, dù không vô địch giải nào nữa. Năm ngoái Bekele lập kỷ lục thế giới nhóm tuổi với thông số 2:04:19 và mới đây anh sẽ xuất phát ở nhóm elite tại giải London Marathon vào tháng 4 tới đây.
Nói chung, người chạy marathon đạt đỉnh cao muộn hơn các môn khác, chẳng hạn VĐV thể dục dụng cụ hoặc cầu thủ bóng đá thậm chí giải nghệ khi mới ngoài 20. Nghiên cứu cho thấy người chạy marathon nam sẽ đạt đỉnh cao ở tuổi 27, trong khi nữ là 29, và thành tích sẽ giảm dần sau độ tuổi 30 dù chỉ thực sự giảm rõ rệt khi người chạy 55 tuổi. Nếu điều đó là đúng với Kipchoge thì không có gì ngạc nhiên nếu anh không lập kỷ lục thế giới nào nữa. Đơn giản là cơ thể anh không thể cứ mãi mãi đáp ứng được cường độ chạy như thế. Dẫu nếu còn khao khát thì anh vẫn có thể chạy tốt, thậm chí giành thêm các danh hiệu.
Vậy điều gì sẽ thúc đẩy một chân chạy tiếp tục sự nghiệp dù cơ thể kém dần? Niềm khao khát vô bờ bến với những bước chạy? Thôi thúc vượt qua chính mình để chạy nhanh hơn trước?
Tập luyện cho một giải chạy luôn vất vả và khắc nghiệt nhưng không có gì sánh được với việc thúc đẩy bản thân đạt được thời gian mục tiêu và giành được tấm huy chương lúc qua vạch đích. Nhưng khi thể thao là công việc thì điều gì xảy ra nếu bạn dành cho nó quá nhiều thời gian? Có lẽ nỗi sợ giải nghệ sẽ khiến các chân chạy tiếp tục tranh tài. Thay đổi luôn đau đớn.
Với Kipchoge thì chạy bộ không chỉ là một nghề. “Chạy là cuộc sống của tôi. Tôi chạy để sống lâu hơn và tận hưởng một cuộc sống khỏe mạnh hơn“, anh chia sẻ.
Nhờ những thành tích phi thường, triết lý chạy đơn giản, Kipchoge khiến marathon được chú ý hơn. Với tư cách một tên tuổi lớn trong làng chạy bộ nói riêng và được cả những người không chạy bộ biết tới, anh tận dụng vị thế để môn thể thao này được nhiều người hưởng ứng. Có lẽ đó là lý do để anh tiếp tục sự nghiệp đỉnh cao, để thấy được và có sức mạnh nuôi dưỡng tương lai của chạy bộ.
Anh làm đại sứ cho Mini London Marathon 2022 – sự kiện tiền thân của giải London Marathon cho thanh thiếu niên với các cự ly 1,6 và 2,6km.
Với giọng nói nhẹ nhàng cùng phong cách khiêm tốn, Kipchoge có niềm tin mãnh liệt vào chạy bộ và khả năng thay đổi lớp trẻ. “Chạy bộ tốt cho cơ thể và tâm trí bạn. Chạy bộ giúp trẻ em học tốt ở trường và rèn luyện thể lực, vì thế tôi khuyến khích trẻ chạy 15 phút mỗi ngày. Chạy là tốt nhất vì nó tạo nên sự khác biệt thực sự”, anh phát biểu.
Nếu chạy bộ là điều tốt nhất bạn có thể làm thì thắng hay bại liệu có gì quan trọng?
Có lẽ chiến thắng mang nhiều ý nghĩa với người hâm mộ và với truyền thông hơn là với chính Kipchoge.
Sau rốt, nhiều VĐV hàng đầu, như Kipchoge, không chỉ là các VĐV một cách đơn thuần. Dù muốn hay không thì họ cũng là hình mẫu, là người có ảnh hưởng, là đối tác của các nhãn hàng và là những cỗ máy PR. Họ không chỉ có đội ngũ hỗ trợ gồm HLV thể lực, chuyên gia dinh dưỡng, HLV mà cả những người chỉ dẫn cho họ vận hành tài khoản mạng xã hội, tham gia họp báo hay các sự kiện công cộng khác. Người hâm mộ luôn muốn thấy VĐV của mình hoạt động, dù sự thật là họ không còn trên đỉnh cao sự nghiệp. Sẽ luôn thường trực câu hỏi rằng các VĐV nên tiếp tục ở giữa tâm điểm dù thứ hạng kém dần để mong ngày trở lại hay nên từ giã khi chưa tụt dốc quá đà?
Kipchoge nổi tiếng với khí chất điềm tĩnh và chính xác trong các châm ngôn sống cũng như khi chạy bộ. Sự thật là anh không phải siêu nhân, cũng chỉ là một con người bình thường như bao người khác. Anh không phải là cỗ máy được lập trình để chạy bộ và chiến thắng mãi mãi. Kipchoge từng chỉ rõ rằng muốn vô địch cả 6 giải Majors những đến nay mới đạt được ở 4 giải: Tokyo, Chicago, Berlin và London. Anh chỉ về thứ 6 tại giải Boston 2023 và chưa từng tham dự giải New York. Có lẽ đó cũng là mục tiêu để anh tiếp tục chạy bộ khi mà tâm trí và cơ thể còn cho phép.
Dù thế nào, không ai có thể phủ nhận rằng thành tựu chạy bộ của Kipchoge và chúng ta đều không chắc điều gì sẽ xảy ra tiếp theo với anh. Vô số những chân chạy xuất sắc đang xuất hiện nên cũng như Kipchoge đã nói, đến lúc chúng ta chăm chút hơn cho họ – thế hệ mới của làng chạy bộ.
(VnRun tổng hợp)
