Giải World Marathon Majors khóa sổ năm 2023 và cũng là giải chạy bộ lớn nhất thế giới – TCS New York Marathon 2023 khép lại với nhiều kịch tính nghẹt thở, dù không có những chân chạy thu hút truyền thông như Kipchoge, Sifan Hassan hay Kelvin Kiptum.
Cuộc đua đến chức vô địch ở giải nữ được dự đoán căng thẳng từ trước giải với những ngôi sao hàng đầu tham dự. Hellen Obiri, Letesenbet Gidey, Sharon Lokedi, Brigid Kosgei, Edna Kiplagat, Peres Jepchirchir đều có CV khá hoành tráng, cộng thêm những bình luận, đồn đoán khiến bầu không khí nóng bỏng hơn bao giờ hết. Đáng tiếc là ứng cử viên hàng đầu Jepchirchir buộc phải rút lui chỉ 24 giờ trước khi khai cuộc, càng khiến cuộc đua vô địch khó đoán.
Có lẽ vì quá nhiều ngôi sao, không có pacer, và cung đường khá thách thức nên các chân chạy khá đều thận trọng, luôn bám sát nhau từ đầu. Ngay sau tiếng súng lệnh, chân chạy chủ nhà Kellyn Taylor bứt lên dẫn đầu và duy trì vị trí này trong khoảng ¼ chặng đua, trước khi luân phiên dẫn đầu với người đồng hương Molly Huddle. Điều này gây ngạc nhiên vì cả Taylor và Huddle đều mới trở lại sau khi sinh con. Tuy nhiên cả hai nhanh chóng bị bắt kịp và khi nửa chặng đầu tiên trôi qua mà không có chân chạy nào tỏ ra vượt trội như Assefa ở Berlin hay Hassan ở Chicago. Nhóm dẫn đầu gồm 11 người nhưng khoảng cách cực kỳ sít sao: người dẫn đầu chỉ cách người thứ 10 4 giây.
Sau km thứ 30, cuộc đua nóng hẳn lên khi các chân chạy bắt đầu tăng tốc. Từ km thứ 35 thì các chân chạy châu Phi bắt đầu cho thấy ưu thế, nhóm dẫn đầu thu lại còn 7 người, và vẫn có mặt Cheptoo và Obiri, Gidey, Lokedi, Kosgei. Ở km thứ 39, Lokedi, Gidey và Obiri tiếp tục tăng tốc, so kè nhau quyết liệt. Lúc quay lại Central Park, Obiri và Gidey thực hiện một màn bứt tốc khủng khiếp, đặc biệt là Obiri trong mấy trăm mét cuối cùng. Chạy dặm cuối chỉ trong 4 phút 52 giây, Obiri về đích đầu tiên với thành tích 2:27:23, giành chức vô địch New York City Marathon 2023. Gidey về sau 6 giây, còn Lokedi giành vị trí thứ ba với thời gian 2:27:33. Đây là thành tích vô địch thấp nhất trong các giải Majors gần đây nhưng đúng như Obiri nói “với New York City Marathon thì không nên tính tới kỷ lục mà điều quan trọng là danh hiệu”.
Dù không phá được kỷ lục đường đua tồn tại từ 2003 nhưng chức vô địch Majors thứ 2 trong năm nay của cô đánh dấu một mốc quan trọng khác: Hellen Obiri là chân chạy nữ đầu tiên sau 34 năm vô địch cả Boston và New York trong cùng một năm (người cuối cùng làm được điều đó là Ingrid Kristiansen của Na Uy năm 1989). Obiri cân bằng số chức vô địch WMM với Sifan Hassan, và ai là người xuất sắc nhất trong hệ thống WMM năm nay sẽ được quyết định sau. Đây cũng là lợi thế quan trọng của Obiri trên con đường giành suất tham dự Olympic Paris 2024.
Đương kim vô địch nam Evans Chebet cùng chân chạy sừng sỏ Kamworor không thể tham dự vì chấn thương nên chức vô địch để ngỏ cho tất cả. Dù có PR tốt nhất (2:03:39) nhưng cựu vô địch giải điền kinh thế giới 2022 Tamirat Tola không được đánh giá cao hơn quá nhiều những đối thủ như Albert Korir, Shura Kitata, hay Abdi Nageeye, vì thành tích tốt nhất tại các giải Majors của anh chỉ là 2 lần đứng thứ 3 tại Tokyo 2022 và London 2023.
Quả thật trong khoảng 10km đầu, các runner đều tỏ ra thận trọng khi có tới gần 20 chân chạy bám sát nhau. Cho tới khoảng km thứ 15 thì 6 chân chạy hàng đầu mới tách tốp, hoàn tất nửa chặng đầu trong thời gian 1:02:45. Sau khoảng 25km thì bộ ba Tola, Korir và Jamal Yimer vượt hẳn lên nhưng chỉ được 2km là Korir rớt lại, để Tola và Yimer đua song mã. Tola sử dụng lại chiến thuật từng đưa anh đến chức vô địch giải điền kinh thế giới 2022 khi bứt tốc từ km thứ 33, đồng thời thể hiện khả năng giữ nhịp đáng kinh ngạc để duy trì ưu thế. Anh băng băng về đích sau 2:04:59, giành chức vô địch lần đầu tiên sau 2 lần về thứ 4 trước đây, lập khoảng cách lớn nhất so với người về nhì (1 phút 59 giây) kể từ năm 2000, đồng thời phá luôn kỷ lục giải 2:05:06 do Geoffrey Mutai lập từ năm 2011. Korir (2:06:57) cán đích thứ hai, Shura Kitata (2:07:11) về thứ 7, còn Yimer hụt hơi sau mốc 35km và chỉ về thứ chín với 2:11:31.
Tuy cung đường khó khăn bậc nhất trong các giải Majors (chỉ Boston là sánh được) nhưng nhờ thời tiết tốt, nhiệt độ dễ chịu nên năm nay giải New York diễn ra khá suôn sẻ, biến thành phố thành một lễ hội vui tươi đầy màu sắc. Hơn 50 nghìn chân chạy đã cán đích, trong đó 1373 chân chạy (1282 nam, 88 nữ, 3 không phân giới tính) đạt sub3. Giải cũng áp dụng nhiều biện pháp để hạn chế rác thải hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2040. Những con số thống kê này đánh dấu đoạn kết mỹ mãn cho một năm đầy sôi động của các giải World Marathon Majors, sẵn sàng chào đón 2024 – năm có Olympic.
Top 10 nam
1. Tamirat Tola (Ethiopia) – 2:04:58 – kỷ lục giải
2. Albert Korir (Kenya) – 2:06:57
3. Shura Kitata (Ethiopia) – 2:07:11
4. Abdi Nageeye (Hà Lan)- 2:10:21
5. Koen Naert (Bỉ) – 2:10:25
6. Maru Teferi (Israel) – 2:10:28
7. Aouani Iliass (Italia) – 2:10:54
8. Edward Cheserek (Kenya) – 2:11:07
9. Jemal Yimar (Ethiopia) – 2:11:31
10. Z. Futsum (Hoa Kỳ) – 2:12:09
Top 10 nữ
1. Hellen Obiri (Kenya) – 2:27:23
2. Letensebet Gidey (Ethiopia) – 2:27:29
3. Sharon Lokedi (Kenya) – 2:27:33
4. Brigid Kosgey (Kenya) – 2:27:45
5. Mary Ngugi (Kenya) – 2:27:53
6. Viola Cheptoo (Kenya) – 2:28:11
7. Edna Kiplagat (Kenya) – 2:29:40
8. Kellyn Taylor (Hoa Kỳ) – 2:29:48
9. Molly Huddle (Hoa Kỳ) – 2:32:02
10. Fantu Jifar (Ethiopia) – 2:34:10
(VnRun tổng hợp)
