Marathon nữ tại Olympic: Ethiopia đặt hy vọng vào Assefa

Tuy không rầm rộ như nội dung nam nhưng các chân chạy nữ tham gia marathon ở Thế vận hội Paris 2024 cũng hứa hẹn sẽ mang lại cho khán giả màn tranh tài đỉnh cao trên cung đường đầy thách thức. Chức vô địch có lẽ vẫn sẽ là cuộc canh tranh gay gắt của 2 cường quốc Kenya và Ethiopia nhưng khác với giải nam ở nội dung nữ thì Ethiopia đang tràn đầy hy vọng chấm dứt đà chiến thắng của đối thủ khi họ có trong tay đương kim kỷ lục gia Tigist Assefa.

Không phải ngẫu nhiên Assefa được coi là niềm hy vọng của Ethiopia. Vị trí ứng viên số một của cô đến từ kỷ lục thế giới 2:11:53 thiết lập tại Berlin Marathon tháng 9 năm ngoái, rút ngắn được tới hơn 2 phút so với kỷ lục cũ của Brigid Kosgei (Kenya) lập năm 2019 ở giải Chicago Marathon. Thành tích đó thật sự đáng ghi nhận khi đó mới chỉ là giải marathon thứ 3 của cựu chân chạy chuyên cự ly 800m này. 

Assefa từng được hít thở bầu không khí thế vận hội với lần tham gia cự ly 800m tại Rio 2016 nhưng không vượt qua được vòng loại. Chấn thương gân Achilles sau đó buộc cô phải từ bỏ sự nghiệp điền kinh trong sân vận động để chuyển ra các giải chạy bộ ngoài đường. Sau 2 năm chưa lành chấn thương, cô ra mắt cự ly 10km ở giải Dubai 2018 với thời gian 34:35. Một năm sau, cô cải thiện được thành tích tới gần 3 phút và tháng 12 năm 2019 thì lần đầu tham gia cự ly bán marathon và đạt thông tố 1:08:25 ở giải Valencia (Tây Ban Nha).

Lần đầu ra mắt cự ly 42,195km ở giải Riyadh Marathon diễn ra tháng 3/2022, Assefa chỉ về đích thứ bảy với 2:34:01. Nhưng chỉ 6 tháng sau, màn ra mắt các giải Major của cô không thể ấn tượng hơn với chức vô địch Berlin Marathon 2022 cùng thành tích tốt thứ 3 trong lịch sử 2:15.37. Một năm sau, cô quay lại Berlin, không chỉ bảo vệ thành công chức vô địch mà phá sâu kỷ lục thế giới. Tốc độ, sức bền là những tố chất nổi trội của Assefa nên không có gì ngạc nhiên khi cô mang trên vai niềm hy vọng của Ethiopia tại Paris lần này. Thành tích của marathon nữ Ethiopia tại các kỳ Olympic khá tốt, kỷ lục 2:23:07 do đàn chị Tiki Gelana lập từ London 2012 vẫn được giữ vững cho đến ngày nay, và đó là mục tiêu của Assefa. Dù chỉ lần đầu tham gia thì Assefa cũng mang trọng trách giành HCV, giúp Ethiopia thoát khỏi cái bóng của người láng giềng Kenya che phủ suốt 12 năm qua (giành HCV liên tục ở 2 kỳ Olympic gần đây). Dĩ nhiên thách thức với cô không hề nhỏ, không chỉ đến từ thời tiết, cung đường mà cả từ những đối thủ sừng sỏ.

Assefa không phải là người mới duy nhất thu hút chú ý. Sifan Hassan của Hà Lan cũng đang là tâm điểm truyền thông. Nhà đương kim vô địch Thế vận hội cự ly 5000m và 10.000m champion, vô địch London Marathon 2023 trong lần chào sân cự ly marathon và rồi vô địch Chicago Marathon vào tháng 10 với thành tích tốt thứ 2 trong lịch sử 2:13:44. Hassan thậm chí còn có trần tiềm năng khó lường, đến mức không ít chuyên gia cho rằng nếu cô toàn tâm toàn ý cho marathon thì kỷ lục của Assefa khó mà giữ được. Nhưng Hassan không như thế, cô hiện chỉ coi marathon là cuộc chơi trong khi vẫn tham dự các nội dung chạy cự ly trung bình và dài trong sân vận động, trải dài từ 1.500m tới 10.000m. Giải vô địch thế giới năm ngoái ở Budapest, cô tham gia tới 3 nội dung và kết thúc với 1 HCĐ (1.500m), 1 HCB (5.000m) và trượt HCV 10.000m một cách đáng tiếc khi vấp ngã ngay trước vạch đích. Tuy nhiên sau đó cô vẫn vô địch Chicago khi chỉ có 6 tuần nghỉ ngơi – một thành tích phi thường. 

Tháng 3 vừa qua, cô về thứ 4 giải Tokyo Marathon với thời gian 2:18:05. Vẫn chưa rõ kết quả này có tác động đến việc cô lựa chọn nội dung tham dự tại thế vận hội hay không, vì cô đủ điều kiện tham dự từ 1500m đến marathon. Đầu tháng 7, sau khi về thứ 5 cự ly 1500m ở giải Hengelo, Hassan cho biết: “Kết quả này không nói lên gì về thể trạng của tôi vì tôi vẫn còn tới 3 tuần tập luyện trước khi quyết định tham gia những cự ly nào tại Paris. Lúc này tôi không mục tiêu gì tại Paris ngoài cố gắng thi đấu tốt nhất ở mọi cự ly trước khi quyết định”. Nếu Hassan tham gia marathon, cô sẽ là cái tên không thể bỏ qua và hoàn toàn đủ khả năng lên bục cao nhất. Người hâm mộ thích viễn cảnh 2 chân chạy nữ có thông số tốt nhất sẽ so tài trên cung đường Paris.

Nhưng còn một cái tên sừng sững khác cần nhắc tới là đương kim vô địch Olympic Peres Jepchirchir. Giải London Marathon năm nay cho thấy cô không dễ dàng từ bỏ danh hiệu khi vô địch khá thuyết phục với màn bứt tốc tuyệt vời ở những mét cuối, phá kỷ lục chỉ dành cho nữ với thời gian 2:16:16, chiến thắng cả kỷ lục gia Assefa, Alemu Megertu và Joyciline Jepkosgei. Với kinh nghiệm, sức bền cùng khả năng bứt tốc tuyệt vời, không dễ để đánh bại được Jepchirchir.

Kenya còn một chân chạy nổi tiếng khác là cựu kỷ lục gia Brigid Kosgei. Dù không còn phong độ như trước sau hàng loạt chấn thương nhưng cô vẫn là ẩn số cần xét tới, tương tự như Alemu Megertu của Ethiopia. Cả 2 đều tỏ ra khá bền bỉ và thường về tốp đầu ở các giải tham dự trong vòng 2 năm qua. 

Cái tên chính thức còn lại trong đội tuyển Kenya cũng cực kỳ đáng gờm. Hellen Obiri từng 2 lần vô địch thế giới và 2 lần giành HCB Olympic cự ly 5000m champion, mới chuyển sang chạy marathon từ năm 2022 nhưng liên tục đạt thành tích cao. Năm 2023, Obiri vô địch Boston Marathon ở lần ra mắt với thành tích 2:21:38, cuối năm lại vô địch giải New York City trước khi bảo vệ thành công danh hiệu tại giải Boston năm nay với thời gian 2:22:37. Sức bền tốt, khả năng bứt tốc ở đoạn cuối, chiến thuật thông minh là những gì có thể hình dung về Obiri. Cô cũng là ứng cử viên nặng ký vì là chuyên gia ở những giải đường dốc. Cả 3 lần vô địch World Major của cô đều ở New York và Boston, những giải marathon được xem là thách thức nhất trên thế giới, vì thế cung đường ở Paris không hẳn là bất lợi cho cô. Theo lý thuyết, cuộc đua vô địch sẽ rất khó đoán nhưng có lẽ khó thoát khỏi tay bộ tứ Assefa, Hassan (nếu cô tham dự), Jepchirchir và Obiri.

Tuy nhiên cũng như giải nam, Olympic luôn có chỗ cho bất ngờ. 3 năm trước, Molly Seidel của Hoa Kỳ dù không được đánh giá cao nhưng đã giành HCĐ. Còn năm nay, nhà vô địch thế giới năm  2017 Rose Chelimo và người đồng đội Eunice Chumba của Bahrain, Fiona O’Keeffe của Hoa Kỳ, chân chạy đang giữ kỷ lục Nhật Bản Honami Maeda, HCĐ thế giới Fatima Gardadi của Morocco hay chân chạy Magdalena Shauri của Tanzania đều có thể bước lên bục nhận huy chương vào một ngày đẹp trời.

(VnRun tổng hợp)