12 năm sau lần cuối cùng tham dự một kỳ Olympic, chân chạy huyền thoại từng 3 lần giành HCV Kenesia Bekele sẽ lại một lần nước sải bước ở sân khấu thể thao lớn nhất.
Người hâm mộ chạy bộ trên khắp thế giới vỡ òa khi Liên đoàn Điền kinh Ethiopia công bố danh sách đội tuyển marathon tham dự Thế vận hội Paris vào trung tuần tháng 5. Kenenisa Bekele, chân chạy sẽ 42 tuổi vào tháng 6 này, được nêu tên khiến giấc mơ Olympic của anh lại cháy lên.
Bekele giành ngôi á quân giải London Marathon tổ chức vào hạ tuần tháng 4 sẽ cùng với tân vô địch Boston Marathon Sisay Lemma và nhà vô địch Seville Marathon Deresa Geleta đại diện cho quốc gia Đông Phi tranh tài tại Thế vận hội mùa hè tới đây. Đội tuyển nữ của Ethiopia gồm đương kim kỷ lục gia thế giới Tigst Assefa (cô sẽ quay lại sân khấu Olympic sau 8 năm, kể từ lần tranh tài cự ly 800m ở Rio 2016), nhà vô địch thế giới Amane Beriso và chân chạy về thứ 4 giải London Marathon vừa qua Alemu Megertu. Tamirat Tola, chân chạy phá kỷ lục giải New York City Marathon 2023 với thành tích 2:04:58, trở thành cái tên lớn nhất bị gạt khỏi đội hình chính sau khi anh bỏ cuộc tại London. Anh cùng với á quân giải Boston Mohamed Esa sẽ dự bị cho đội nam, trong khi nhà vô địch thế giới 2022 Gotytom Gebreslase và người về thứ 4 giải Boston Buze Diriba sẽ dự bị cho đội nữ.
Với Bekele, con đường trở lại sân khấu thể thao lớn nhất thật sự quá dài. Suốt cả thập kỷ thống trị chạy dài trong những năm 2000 khi anh giành với 3 HCV Olympic và 5 lần lên ngôi vô địch thế giới ở các cự ly 5000 và 10000 m, Bekele về thứ 4 cự ly 10.000m ở Olympic London 2012 trước khi chuyển sang chạy marathon vào năm 2014.
Suốt 10 năm chạy cự ly 42,185km, Bekele đôi khi cho người ta thấy vì sao anh được coi là chân chạy dài vĩ đại bậc nhất lịch sử: anh vô địch Berlin Marathon các năm 2016 và 2019, suýt phá kỷ lục thế giới (thành tích 2:01:41 giúp anh đứng thứ 3 trong bảng xếp hạng các chân chạy marathon nhanh nhất). Nhưng khi danh tiếng và lợi ích kinh tế tăng dần thì Bekele lại khá chật vật trong việc thiết lập lại lối sinh hoạt đầy kỷ luật đã giúp anh chiến thắng liên tục 5 lần ở giải vô địch băng đồng thế giới giai đoạn 2002-2006 và lập kỷ lục thế giới cự ly 5000 và 10.000 m. Do liên tục chấn thương, Bekele gần như không mấy khi chạy được 2 giải liên tục có thành tích tốt. Ethiopia bỏ qua anh khi chọn đội tuyển marathon cho Olympic Rio 2016 và đến năm 2021 thì anh thất bại trong giải tuyển chọn nội bộ đầy khắc nghiệt.
Trong một khoảng thời gian rất dài, ai cũng cho rằng Olympic London 2012 khi anh bị Mo Farah đánh bại ở cự ly 10000 m và rồi bị người đàn em trẻ tuổi Tariku lấy mất HCĐ là hình ảnh cuối cùng của Bekele ở một kỳ Thế vận hội. Thậm chí ngay tháng 3 năm nay, anh về thứ 7 giải New York City Half Marathon với thành tích 63:59, kém cả những chân chạy như Reed Fischer và Tristan Woodfine, thì người ta cho rằng anh sẽ không có cơ hội với đội tuyển Olympic của Ethiopia.
Nhưng khi cần tỏa sáng thì Bekele đã làm rất tốt. Anh cần phải thể hiện minh ở giải Valencia Marathon vào tháng 12 năm ngoái để được đưa vào danh sách cân nhắc, lập tức anh lập kỷ lục thế giới cho lứa tuổi trên 40 với thông số 2:04:19 – thành tích tốt nhất của anh trong hơn 4 năm. Cơ hội tham dự Olympic của anh sáng hơn nhưng anh bước vào giải London Marathon năm nay với tâm thế rõ ràng rằng nếu không chạy tốt thì giấc mơ Thế vận hội sẽ hoàn toàn lụi tắt. Nhưng một Bekele 41 tuổi cho thấy thời gian không tác động nhiều đến mình, anh dẫn đầu cho đến km thứ 4m và giành ngôi á quân với thành tích 2:04:15. Điều đó cộng với việc ứng viên nặng ký Tola bỏ cuộc khiến Bekele được ban tuyển trạch của đội tuyển Ethiopia gật đầu.
Giờ thì Bekele sẵn sàng đến Paris để tranh tài lần cuối ở Olympic với một Eliud Kipchoge 39 tuổi của Kenya – người đến Paris với mục tiêu giành thành tích vô tiền khoáng hậu: 3 lần lên ngôi ở Olympic. Đó sẽ là một màn so tài hấp dẫn. Hai mươi mốt năm trước, Bekele và Kipchoge giành danh hiệu đầu thế giới tiên trên đường chạy trong sân vận động Stade de France ở Saint-Denis (Pháp) – cũng là sân vận động sẽ tổ chức các nội dung điền kinh ở Thế vận hội năm nay. Cả hai sẽ tiếp tục cuộc tranh tài, Bekele chiếm ưu thế khi chạy trong sân vận động (anh giành HCB nội dung 5000 m trong khi Kipchoge giành HCĐ ở Olympic 2004 rồi giành HCV trong khi Kipchoge giành HCB ở Olympic 2008), còn Kipchoge chiếm ưu thế khi chạy marathon. Paris sẽ là lần thứ 25 cả hai đối đầu trực tiếp (Bekele trội hơn với thông số 15-9) và là lần đầu tiên cả hai đụng độ kể từ giải London Marathon 2018 (Kipchoge vô địch).
Cũng như màn cạnh tranh giữa Brady và Manning trong môn bóng bầu dục, Ronaldo và Messi trong bóng đá, đây là cuộc cạnh tranh của hai chân chạy vĩ đại đã thay đổi bộ môn này và thiết lập lên một kỷ nguyên. Kỷ nguyên đó chưa kết thúc. Vẫn còn một chương nữa cần viết lên vào ngày 10 tháng 8 năm nay ở Paris. Còn với Bekele, dù thắng hay thua thì điều tuyệt vời là anh đã thắp lại được ngọn lửa Olympic ngay khi tưởng chừng nó đã tắt lịm.
(VnRun dịch từ Letsrun)
